Το κείμενο που ακολουθεί είναι μία σύνθεση με αποσπάσματα (σημ.1) από τον διάλογο που αναπτύχθηκε στο forum Liantinis.gr το Νοέμβριο του 2005. Το site που φιλοξενεί το forum είναι αφιερωμένο στον φιλόσοφο καθηγητή και ποιητή Δημήτρη Λιαντίνη
ο οποίος υπήρξε αναπληρωτής καθηγητής του τομέα Παιδαγωγικής, του τμήματος Φ.Π.Ψ. της Φιλοσοφικής σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Δίδασκε φιλοσοφία της αγωγής και διδακτική αρχαίων και νέων ελληνικών. Εξαφανίστηκε αυτοθέλητα την 1η Ιουνίου του 1998, σε ηλικία 56 ετών. Στις 4 Ιουλίου του 2005 αποκαλύφθηκε ο σκελετός του από τον πιο έμπιστο φίλο του, σε μια μικρή σπηλιά του Ταϋγέτου.
Δεν έχω εμβαθύνει στη σκέψη του Λιαντίνη. Διαφωνώ βέβαια με την αρνησίθεη και αντιχριστιανική κοσμοθεωρητική του προοπτική. Νομίζω όμως ότι ήταν ένας βαθυστόχαστος, αξιόλογος διανοούμενος πολύ πιο έντιμος, ευαίσθητος, ειλικρινής, αυθεντικός και γενναίος από ανθρώπους που, όπως και εγώ, νομίζουμε ότι είμαστε καλοί χριστιανοί. Ήταν η πρώτη φορά που συμμετείχα σε forum . Στην πραγματικότητα δεν ήθελα να εμπλακώ σε διάλογο. Απλά με απασχόλησαν για 2-3 μέρες τα κείμενα και η "φυγή" του Λιαντίνη και έστειλα ένα μήνυμα για να εκφράσω μια άποψη. Άφησα το email μου για την περίπτωση που κάποιος θα ήθελε να μου απαντήσει προσωπικά διότι δεν σκόπευα να επιστρέψω. Το μήνυμα ήταν το εξής:
" Άκουσα για λίγο το λόγο του Λιαντίνη και διάβασα κάποια αποσπάσματά του. Μου φάνηκε μεγάλος και δυνατός ποιητής. Νομίζω όμως ότι δεν έκανε το πνευματικό πέρασμα προς την αγάπη και την ταπείνωση. Δεν μπόρεσε να υπερβεί την ατομικότητα και την εγω-κεντρικότητά του. Στράφηκε με δύναμη γύρω από τις σκέψεις και τα αισθήματά του και έπεσε μέχρι θανάτου. Εκτιμώ την αυθεντικότητά του και την υπευθυνότητά του αλλά παρέμεινε ποιητής και δεν πέρασε ποτέ μέσα από την αγάπη και την ταπείνωση ώστε να του δωρηθεί η αλήθεια του αγιασμού. Εύχομαι ειλικρινά ο Θεός να αναπαύσει την ψυχή του. Nikitas@psyche.gr"
Γράφτηκα στο Forum με το ψευδώνυμο "metathanatos" θέλοντας να υποδηλώσω ότι ο θάνατος δεν είναι ούτε το τέλος ούτε η απάντηση στην ανθρώπινη αγωνία. Η επιλογή του ψευδώνυμου ήταν μια βιαστική επιλογή που δεν θα επαναλάμβανα.
Αφού είδα τη συμμετοχή των συνομιλητών, προσπάθησα να παρουσιάσω κάποιες βαθύτερες απόψεις σχετικά με την ορθόδοξη, πνευματική ζωή ώστε να διασαφηνίσω όσο μπορούσα κάποια σημεία που προκαλούν παρεξηγήσεις. Δεν είμαι θεολόγος ούτε έχω τη δυνατότητα να εκφράσω με έγκυρο τρόπο τις αλήθειες της Εκκλησίας. Οι απόψεις που παραθέτω είναι προσωπικές και διατυπώνονται με συντομία και προχειρότητα.
Αποσπάσματα από τον διάλογο
Απόσπασμα από Λιαντίνη:
Οι μύθοι για τη μεταθανάτια ζωή είναι το ύπατο ψέμα του ανθρώπου από την άποψη του απόλυτου και του καθολικού.....Εκείνος από τους ιδρυτές θρησκειών που θα άντεχε να στηρίξει τη θεϊκή ιδέα του σε οποιοδήποτε άλλο έξω από αυτό το αρχιμήδειο σημείο, το μοναδικό οπαδό που θα αποχτούσε θα τον έβρισκε στον εαυτό του… Ο φόβος και ο πόνος μπροστά στο θάνατο είναι η αιτία που έπλασε ο άνθρωπος τον κάτω κόσμο και τον Άδη. |
Το αρχιμήδειο σημείο των θρησκειών δεν είναι οι μύθοι για τη μεταθανάτια ζωή αλλά η εναγώνια αναζήτηση υπέρβασης της οδύνης που πυροδοτεί το εγκοσμίως βιοτεύειν. Στις θρησκείες όπου ο Θεός είναι προσωπικός, όπως ο Χριστιανισμός και ο Μωαμεθανισμός, ο πιστός παρηγορεί-θεραπεύει την υπαρξιακή του αγωνία με τον Θείο έρωτα, τον οποίο ζει στην προσωπική του βιωματική και οντολογική σχέση με τον Θεό. Στις θρησκείες όπου δεν υπάρχει προσωπικός Θεός όπως ο Ταοισμός και ο Βουδισμός η παρηγορία-θεραπεία έρχεται μέσα από την διάλυση της ατομικότητας και την ένωση με το Παγκόσμιο, Αρχέγονο Ένα.
Ο πιστός, ο λάτρης ή ο γιόγκι μέσα από την νήψη και την προσευχή (ή τον διαλογισμό) υπερβαίνουν εμπειρικά τη διάσταση της χωρο-χρονικότητας. Η εγκόσμια πραγματικότητα χάνει τη σημασία της. Το εγώ συνενώνεται (συνουσιάζεται) με την υπερβατικότητα. Το εγώ πεθαίνει (ως προς τον κόσμο) πριν από τον φυσικό θάνατο. Η ψυχή (ή καρδιά) του ανθρώπου μετέχει στην αιωνιότητα και ο άνθρωπος προγεύεται την αθανασία. Η αιωνιότητα-αθανασία δεν βιώνεται ως ατελεύτητη επιμήκυνση του εγκόσμιου χρόνου αλλά ως κάθετη έξοδος από τη συνεχή ροή του χρόνου. Η αιωνιότητα δεν έχει διάρκεια, είναι ένα απόλυτο βύθισμα στο αδιάστατο παρόν, στο συνεχές υπερ-χωροχρονικό παρόν.
Ο χριστιανός πιστός είναι από τη γη πολίτης των ουρανών. Έχει από αυτή τη ζωή γευθεί προσωπικά την αληθινότητα της αθανασίας. Για αυτό ποθεί τον θάνατο, είναι εραστής του θανάτου, ερασιθάνατος. Πεθαίνει αδιαλείπτως προσφέροντας θυσιαστικά τον εαυτό του στο Θεό και τους συνανθρώπους του, τους οποίους αισθάνεται ως κομμάτια του εαυτού του. Ο πιστός μέσα από την προσευχή γίνεται ένα με όλους και με όλα. Η καρδιά του καίγεται από αγάπη για όλη την κτίση όπως αναφέρει ο Αγ. Ισαάκ ο Σύρος. Η αγάπη είναι ο θάνατος του εγώ και ανάσταση του Χριστού μέσα του. Ο πιστός είναι ο καλλιτέχνης του θανάτου. Εργάζεται αδιαλείπτως τον θάνατό του και παράλληλα μετέχει αδιαλείπτως μέσα από τον θάνατο στη ζωή του Αναστημένου Χριστού. Ο έρωτας για το Χριστό είναι το «μαγικό φίλτρο» της αθανασίας. Η αθανασία δεν είναι βεβαιότητα διατήρησης του εαυτού μετά το θάνατο. Η αθανασία είναι η υπέρβαση την χωροχρονικότητας εδώ και τώρα μέσα από τη μετοχή στη Ζωή του Χριστού. Ο πιστός θάβει τον εαυτό του στο καρποφόρο χώμα του σώματος του Χριστού και εκεί βλαστάνει ως αληθινό πρόσωπο, όμοιο με το πρόσωπο του Θεού. Βλαστάνει αναστημένος, νικητής του θανάτου, χριστοποιημένος και θεωμένος. Και όλα αυτά δεν τα πετυχαίνει με τη δύναμή του αλλά τα δέχεται ως δώρα χάριν της αγάπης που βίωσε, η οποία είναι αγάπη μέχρι θανάτου … θανάτου δε σταυρού.
|
Απόσπασμα από Λιαντίνη:
Οι Και πάντα μέσα στη σφαίρα της ποίησης. Στη σφαίρα της θρησκείας όμως η αιτία αυτής της επινόησης, πέρα από το φόβο και τον πόνο, εκπορεύτηκε κυρίαρχα από το χυδαίο στοιχείο της ανθρώπινης φύσης. Και τέτοιο ονομάζω την ημιμάθεια, τον εγωισμό, και την ανανδρία… |
Συμφωνώ ότι από τα χυδαία στοιχεία της ανθρώπινης φύσης, την ημιμάθεια, τον εγωισμό και την ανανδρία εκπορεύεται η ψευτοθρησκεία η οποία έχει και τους περισσότερους οπαδούς. Όμως η αυθεντική θρησκευτικότητα χαρακτηρίζεται από γνώση αγνωσίας, ταπείνωση και ηρωισμό.
Εμείς οι ψευτοθρησκευόμενοι λατρεύουμε απλά το είδωλό μας. Πλησιάζουμε την Εκκλησία όχι για να πεθάνουμε χάριν της Αγάπης αλλά για να ζήσουμε θεραπεύοντας τις ανασφάλειές μας. Στερεώνουμε «με τη βοήθεια του θεού τον εαυτούλη μας» και αυτή τη ναρκισσιστική συμπεριφορά τη βαπτίζουμε θρησκευτική αρετή για να αυτό-δικαιωθούμε.
Όμως στην αυθεντική θρησκεία το κίνητρο είναι ο Θείος έρωτας, ο στόχος είναι ο κατά κόσμον θάνατος και ο πόθος η Θεία συνουσία. Η υπαρξιακή ανακαίνιση με τη Χάρη του Αγίου Πνεύματος. Το μπόλιασμα στην αναστημένη σάρκα του Ιησού Χριστού που είναι κεφαλή της Εκκλησίας.
|
Απόσπασμα από Λιαντίνη:
Αν έξαφνα συναντήσεις στο δρόμο σου άνθρωπο, κι είναι ανάγκη να καρατάρεις το μέταλλο της ανθρωπιάς του, έχεις ασφαλή μέθοδο να το κάμεις. Είναι η λύδια λίθος που δοκιμάζει το ποιό του μυαλού και της «ύπαρξης» των ανθρώπων.
- Πες μου ξένε, θα τον ρωτήσεις, πιστεύεις στη ζωή μετά θάνατο;
Αν σου αποκριθεί «Ναι πιστεύω!», τότε το πιο φρόνιμο που έχεις να κάμεις είναι να του δώσεις ένα τάλληρο να του πεις «Καλημέρα», και να φύγεις. Να πάρεις εκείνο το δρόμο που δε θα ξαναβγεί ποτέ μπροστά σου.
Γιατί η απάντηση που σου έδωσε δηλώνει ότι αναζητούσες άνθρωπο και σύντυχες πίθηκο. Πίθηκο κολομπίνο και μακάκο |
Δεν γνωρίζω άνθρωπο πίθηκο κολομπίνο και μακάκο εκτός από τον εαυτό μου.
Για να υιοθετήσω όμως τη μεταφορά του Λιαντίνη. Αν ο «ξένος» μου απαντήσει «πιστεύω στη ζωή μετά θάνατο» θα τον ευχαριστήσω που δέχτηκε να μου πει αυτό που πιστεύει.
Αν ο «ξένος» μου απαντήσει δεν πιστεύω στη ζωή μετά θάνατο πάλι θα τον ευχαριστήσω και θα αποφύγω να καταλήξω σε οποιοδήποτε συμπέρασμα γι αυτόν. Νομίζω ότι κάθε άνθρωπος είναι κατά βάθος ένα αδιάγνωστο μυστήριο και αποφεύγω να καταλήγω σε συμπεράσματα για τη ζωή του. Ότι και να πει ή να κάνει. Δεν μπορώ να γνωρίζω την αξία κανενός.
Για παράδειγμα δεν ξέρω αν ο δολοφόνος είναι χειρότερος από τον δικαστή του ή το θύμα του. Δεν μπορώ να ξέρω τι παίζεται στην καρδιά και το μυαλό ενός άλλου ανθρώπου. Εξάλλου είμαι τόσο ταλαίπωρος ο ίδιος που δεν μου κάνει καρδιά να αξιολογώ τους άλλους. Προτιμώ να τους αγαπώ αλλά ούτε και αυτό το καταφέρνω γιατί μάλλον μέσα από τους άλλους αναζητώ την δική μου καταξίωση. Πάντως όσο και αν ήθελα δεν θα τολμούσα να καρατάρω ένα άνθρωπο θα προτιμούσα αν μπορούσα να τον προσκυνήσω.
Για τον Άνεμο
Σχετικά με αυτό που γράφεις:
Μάλλον ο ίδιος "απειλείται" από τη σκέψη του Λιαντίνη... |
Χαίρομαι τη σκέψη του Λιαντίνη αλλά γιατί να με απειλήσει; Έχει να πει κάτι περισσότερο από τον Νίτσε ή τον Καζαντζάκη ή τον Σικελιανό ή τον Έρμαν Έσσε ή τον Μπατάιγ ή τον Ρεμπώ.
Αυτό που με απείλησε και με διάλυσε ήταν στα είκοσί μου η παταγώδης αποτυχία της ερωτικής μου σχέσης με τον παρθενικό μου έρωτα. Τότε διαλύθηκα και η "κουλτούρα μου έφαγε χώμα". Τότε που ήμουν νεκρός και όλα γύρω μου ήταν τάφος μόνο ο Χριστός με ζωοποίησε μέσα από την αγάπη και την ταπείνωση των Αγιορειτών πατέρων. Από τότε πολλές φορές προσπάθησα να δραπετεύσω από τον Θεό και πολλές φορές οι αδυναμίες μου με πέταξαν μακρυά του (Την τελευταία φορά έμεινα μακριά του για δέκα χρόνια και με επανέφερε η μυρωδιά του θανάτου βλέπε: www.psyche.gr/auto.htm
Παράθεση από Ορφέας:
- Ας μου επιτρέψεις τη δική σου "αγάπη και την ταπείνωση" εγώ να την ονομάσω φόβο, συμβιβασμό, ευνουχισμό, έλλειψη πάθους, χαμηλότατη αρτηριακή πίεση, καταπίεση των βαθύτερων και ομορφότερων ενστίκτων του ανθρώπου, ανικανότητα, κακία».
-Ο πραγματικός χριστιανός:
-Φοβάται τον Θεό επειδή αναμετριέται εμπειρικά με το ανυπέρβλητο μεγαλείο του.
-Δεν συμβιβάζεται … αποδέχεται όσα τον πληγώνουν και συντρίβει τον εαυτό του. Αδειάζει για να γεμίσει από τη Χάρη του Θεού,
-Ευνουχίζει τον εαυτό του για να προσκολληθεί απόλυτα στο Θεό.
-Πολεμάει το ανθρώπινο πάθος για να ανθοφορήσει μέσα του το Θείο πάθος… ως έρωτας σταυρικός.
-Χαμηλότατη αρτηριακή πίεση μπορεί να έχει μέσα από τη νηστεία και την αγρυπνία και τότε με μνήμη θανάτου ζει ως νεκρός ζωηφόρος.
-Καταπίεση των βαθύτερων και ομορφότερων ενστίκτων του ανθρώπου δεν νομίζω. Αντίθετα αποκαθίσταται μέσα του η φυσική λειτουργία του βασικού ένστικτου που είναι ο Έρωτας για το Θεό.
-Ανικανότητα …ναι ο χριστιανός κατά τα μέτρα του κόσμου είναι ένας αποτυχημένος.
-Κακία … καθόλου. Κακία κρύβουν οι καταπιεσμένοι. Ο αληθινά πνευματικός άνθρωπος παρακαλεί να σου προσφέρει τη ζωή του ή να πεθάνει για να παραδοθεί πλήρως στον Αγαπημένο Του Χριστό.
| Παράθεση: |
-Ξέρεις πόση διαφορά υπάρχει ανάμεσα σε εκείνον που πιστευει (όπως εσύ) ότι θα συνεχίσει να υπάρχει μετά τον θάνατο και σε κείνον που ξέρει ότι θα χαθεί όπως εγώ; |
Ποιος σου λέει ότι πιστεύω στη μεταθάνατο ζωή με τον τρόπο που εσύ το εννοείς; Η πνευματική πίστη είναι πιο κοντά στην απιστία από ότι στη λογική βεβαιότητα. Η πίστη δεν είναι λογική αποδοχή κάποιου γεγονότος, η πίστη δεν είναι γνώση. Είναι υπαρξιακό ρίσκο (ο Kierkegaard έχει γράψει σχετικά) αλλά και ενδόμυχη μετα-λογική βεβαιότητα που αναδύεται στην καρδιά ως δώρο της Χάριτος. (βλ. για την πίστη www.psyche.gr/epist2.htm)
Σε θεωρητικό επίπεδο ο πιστός δεν πιστεύει σε τίποτε είναι αγνωστικιστής (βλ εισαγωγή στον σκεπτικισμό www.psyche.gr/epist3.htm). Σε βιωματικό και πνευματικό επίπεδο ο πιστός πάσχει την πίστη και την απιστία. Τολμά να χάσει τον έλεγχο και να παραδοθεί με το άλμα της πίστεως (πρβλ άλμα στον Ταΰγετο) στην αγκαλιά της υπέρβασης.
Σε καθημερινό επίπεδο ο πιστός σταυρώνεται καθώς προσπαθεί να ζήσει στην πράξη το λόγο του Θεού μέσα από την υπακοή. Η αδυναμία του να ζήσει κατά Θεόν τον συντρίβει και τον ταπεινώνει. Ο πιστός απογοητεύεται από τον εαυτό του και γοητεύεται από τον Χριστό. Είναι ένας βασανισμένος κακομοίρης που τα ξεπουλάει όλα (ακόμη και το νου του και τη λογική του και τον εαυτό του) από αγάπη για τον Θεό και τον άνθρωπο. Ο πιστός δεν πιστεύει στον Θεό. Αγαπά την αγάπη ή μάλλον η Αγάπη τον αγαπά και τον σέρνει μέσα από την ταπείνωση στην αιωνιότητα.
Προσωπικά δεν γνωρίζω αν θα υπάρχω μετά θάνατον ούτε και με ενδιαφέρει ιδιαίτερα. Η αγάπη με βιάζει να την ακολουθήσω και εγώ αποτυγχάνω. «Το έλεος Σου Κύριε καταδιώξει με πάσας τας ημέρας της ζωής μου»
Παράθεση: |
Αν δώσω στην κόρη μου το παραπάνω κείμενο σου σε βεβαιώνω πως το παιδί θα τρελαθεί δεν θα καταλάβει τίποτα. |
Το να τρελαθεί και μην καταλαβαίνει κανείς τίποτε είναι η βασική προϋπόθεση για να πλησιάσει το Θεό. Για αυτό είναι καλύτερο να γίνουμε και εμείς παιδιά.
Παράθεση: |
Δεν έχει καμία λογική συγκρότηση. |
Ο πνευματικός λόγος δεν χρειάζεται να έχει λογική συγκρότηση (όπως και ο ποιητικός) αλλά να αφυπνίζει συνειδήσεις με την υπερ-λογική ανατρεπτικότητά του.
Για τον Alienist
Παράθεση: |
Υπήρξα αγαπητέ Νικήτα Θεοφοβούμενος για πολλά χρόνια, μέσα μου πάλευαν η αμφισβήτηση και ο φόβος θεού. Σε κάθε κίνηση – δραστηριότητα της ζωής μου – ο φόβος και επιβαλλόμενη υποκριτική πίστη για το θεό. |
Δυστυχώς πολλοί που καταπιέστηκαν στην παιδική ηλικία από θεοκρατικά περιβάλλοντα δυσκολεύονται πολύ να αποταχθούν το Θεό της παιδικής ηλικίας ώστε να ενηλικιωθούν πνευματικά και να ζήσουν ελεύθερα τη δια-προσωπική τους σχέση με το Θεό ως ενήλικες. Η επιβαλλόμενη υποκριτική πίστη είναι μια μορφή κίβδηλης θρησκευτικότητας που κρατά μακριά από την Εκκλησία πολλά παιδιά του Θεού με ειλικρινή διάθεση αναζήτησης της Αλήθειας.
Παράθεση: |
Για το θεό που μου επέβαλλαν να έχω. Δεν με ρώτησαν ποτέ, η μανούλα μου πολλά θρησκευόμενη με έμαθε να πιστεύω και να μην γνωρίζω.
-"Ο θεός Νάσο μου, ο Θεός τα κάνει όλα, ο θεός μας δίνει την ζωή ο Θεός μας την παίρνει".
Την μητέρα μου την «αγάπησε» όπως και τον πατέρα μου.
Φρονώ ότι η φύση θα τους φροντίσει στην ανυπαρξία τους. |
Θάνο μου δεν μας ρώτησαν καν αν θέλουμε να έρθουμε στον κόσμο ή αν θέλουμε να γεννηθούμε από αυτούς τους συγκεκριμένους γονείς.
Εσύ μεγαλώνοντας σωστά έφυγες από την Εκκλησία όπως και τώρα πολύ σωστά αρχίζεις να επιστρέφεις διότι ουσιαστικά και κατά βάθος πάντα ήσουν εκεί. Και επέτρεψέ μου να υποθέσω Θάνο ότι η μητέρα σου (αγία γυναίκα παρά τις αδυναμίες της) εύχεται για σένα από το χώρο της υπερβατικότητας (παράδεισο) και σου στέλνει την αγάπη της (συγχώρεσέ μου που τολμώ να αναφερθώ σε αυτή την ιερή μνήμη) και σε παρακαλεί να είσαι χαρούμενος.
Δεν γνωρίζω γιατί οι γονείς σου έφυγαν από αυτό τον κόσμο. Νομίζω όμως ότι εσύ αξιοποίησες στο έπακρο την οδύνη της απουσίας τους και την εμπειρία του παραλόγου του θανάτου. Αξιοποίησες την οδύνη με το να γίνεις φίλος της σοφίας (φιλόσοφος) και τώρα θα γίνεις σοφός καθώς καλείσαι από την υπέρβαση(Θεό Πατέρα) να μεταποιηθείς σε Αλήθεια ομοιάζοντας με την Αλήθεια Χριστό. Έτσι και αλλιώς δεν σε χωράει η φυσική πραγματικότητα και δεν χωράς στα σχήματα της αντικειμενικότητας. Η θεραπεία (και για μένα) είναι η άνωθεν καταβαίνουσα αγάπη του Θεού η οποία όταν μας πλημμυρήσει μαλακώνει όλες τις αντιστάσεις μας και μας γλυκαίνει την ύπαρξη.
Παράθεση: |
Όταν λοιπόν μπορούσα να έχω άποψη και αυτό έγινε πολύ μετέπειτα, στράφηκα στην ΜΗ ύπαρξη του. Δεν θα σε κουράσω – εξάλλου τι σημασία θα είχε η προσωπική μου βίωση –
Και επειδή το κενό έπρεπε να το καλύψω στράφηκα στους Πατρώους Θεούς με τους οποίους έμαθα :
Να αγαπώ την ύπαρξη μου και να σέβομαι την φύση,
να γνωρίζω και να μην πιστεύω χωρίς τεκμηρίωση.
Να αγαπώ τους ανθρώπους και να λατρεύω τον «Θείο Έρωτα» χωρίς τύψεις και αμαρτία,
να αξιολογώ την συνείδηση μου και να μην διαπράττω Ύβρη
και πάνω απ' όλα να αγαπώ την Ζωή μου η οποία είναι ένα Τυχαίο Συμπαντικό Δώρο
(ΜΗ επαναλαμβανόμενο για την ύπαρξη του "Εγώ" μου (Είναι). |
Έκανες πολύ καλά που απομακρύνθηκες από το Θεό και πολλά από αυτά που έμαθες από τους Πατρώους Θεούς είναι σπουδαία και συνέβαλλαν ουσιαστικά στην πορεία της προσωπικής σου ωρίμανσης. Επειδή όμως έχεις πάθος για την αληθινότητα τώρα μπορείς να πας πάρα πέρα και να συναντήσεις τον άγνωστο Θεό των Αθηναίων ή μάλλον αυτός θα έλθει σε σένα και θα σε συναντήσει. Ιδού έστηκε επι την Θύρα και κρούει.
Παράθεση: |
Τι να το κάνω Αγαπητέ Νικήτα αν πάω στο Παράδεισο σου. Χωρίς το «κολασμένο κορμί»– το δικό μου και της Αγαπημένης μου… χαρά θα είναι αυτή ; Ή Ονειρεμένος Αυνανισμός. |
- Δεν γνωρίζω σχετικά με την κατάσταση των ψυχών στη μεταθάνατο ζωή. Προσωπικά αν πρόκειται να συνεχίσω να υπάρχω με κάποιο τρόπο ελπίζω να έχω άλλο σώμα και εγώ και η γυναίκα μου για τι αυτά που έχουμε είναι γεμάτα ατέλειες. Είμαι πολύ αδύνατος, καμπούρης με στομάχια στραπατσαρισμένη δεξιά φτέρνα και εγχειρισμένους μηνίσκους στα γόνατα. Τη γυναίκα μου δεν την μαρτυράω…..
- Ονειρεμένο αυνανισμό θεωρώ την επιτυχημένη και ανυποψίαστη ζωή χαμηλών, εκκοσμικευμένων ισορροπιών.
Παράθεση: |
Και μια τελευταία ερώτηση ψυχιατρικής έρευνας.
Αν κάποιος σήμερα σου έλεγε :
" Αδελφέ Νικήτα. είδα το θεό και μου μίλησε " ή μια παρθένος κλπ …ή θα …κλπ (τα γνωστά) Ειλικρινά θα τον πίστευες ή θα τον έβαζες σε Θεραπεία; |
Εξαρτάται από την υπόλοιπη κλινική του εικόνα. Ως ψυχολόγος δεν καλούμαι να πιστέψω αυτό που μου λέει ο «ασθενής» μου. Σέβομαι αυτό που μου λέει και το εκλαμβάνω ως αληθινό. Βέβαια τον ίδιο τον Θεό δεν τον βλέπουμε με τα μάτια μας αλλά καθώς μεταμορφώνεται η ύπαρξή μας κοινωνούμε τις δικές του ιδιότητες (όπως αγάπη και ταπείνωση) και γινόμαστε όμοιοι με Αυτόν. Το να δεις ένα Άγιο ή τον Χριστό είναι δυνατόν αλλά δεν είναι πολύ σημαντικό ούτε είναι το ζητούμενο στην χριστιανική πορεία. Το θέμα δεν είναι να δεις τον Χριστό αλλά να γίνεις Χριστός κατά χάριν.
Παράθεση: |
Σε παρακαλώ Μην επιστρέφουμε στον Μεσαίωνα, σήμερα η εποχή μας θέλει ένα νέο Όραμα θέλει να κερδίσει την «χαμένη ευτυχία των ανθρώπων», τον ρομαντισμό και τον έρωτα που του στέρησαν οι θρησκευτικοί εξουσιαστές. Με τις στείρες υποσχέσεις «περί μέλλουσας ζωής» κλπ
θέλει την «Ηδονή» της Καθημερινότητας, το φίλο, τον εραστή την καλύτερη εφήμερη απόλαυση το «ξύπνημα της σάρκας»,
Θέλει να ζήσει… Μην του στερείται τα αυτονόητα, τα φυσικά πράγματα ακόμη και τα περιττά τα οποία – πολλές φορές – μας ομορφαίνουν την ζωή μας. |
Φίλε μου … ξέρεις στη ζωή μου … εκτός από τα παιδιά μου ... αγάπησα τον Θεό τις ωραίες γυναίκες και τη θάλασσα. Πιο πολύ με πλήγωσε η απουσία του Θεού και η παρουσία των γυναικών. Γουστάρω με χίλια να ακολουθώ τα πάθη μου αλλά 45 χρόνια τώρα αυτό πληρώνω με αίμα με ανυπόφορη οδύνη και τα τελευταία 20 χρόνια προσπαθώ να γλιτώσω από αυτό το πάθος και τώρα πια εύχομαι να μαραθώ "ανέραστος" δίπλα στη γυναίκα μου παρά να με ξετρελάνει κάποιος νέος εκπληκτικός άγγελος. Δεν αντέχω άλλο ούτε την ερωτική τρέλλα ούτε την ομπρέλα.
(Συγχωρέστε με που συνεχώς παραφέρομαι)
Παράθεση: |
Επιτέλους "Θρησκευτοδιάβολοι" αφήστε μας να ζήσουμε και πηγαίνετε στα «μοναστήρια σας» |
Για το Θάνο ( nickname alienist )
Φίλε μου Θάνο είπαμε πως είμαι εγωκεντρικός υποκριτής αλλά δεν θέλω να έχω την παραμικρή σχέση με τον διάβολο. Αν με πεις φαρισαίο, υποκριτή, κακομοίρη, ψεύτη, πόρνο, φίλαυτο, φιλήδονο, κομπλεξικό, μίζερο, ψυχαναγκαστικό κλπ θα συμφωνήσω μαζί σου αλλά ποτέ μα ποτέ θρησκευτοδιάβολος.
Όσον αφορά τα μοναστήρια μας: Μοναστήρια μας είναι τα σπίτια μας, οι γειτονιές μας, ο χώρος της δουλειάς μας, οι τρύπες της γης και ο κόσμος ολόκληρος.
Για την ορολογία
Οι όροι που χρησιμοποιούνται στην Εκκλησία δεν ερμηνεύονται με τη βοήθεια των λεξικών. Για να καταλάβεις οτιδήποτε μέσα στην Εκκλησία πρέπει πρώτα να δεχτείς τη Χάρη του Αγίου Πνεύματος. Μόνο η σχέση σου με τον Θεό μπορεί να σου εξηγήσει (μυστικά και προσωπικά) οτιδήποτε. Τα λόγια στην Εκκλησία είναι πάντα πολύ φτωχά. Αυτό που μετράει περισσότερο είναι το αίμα και το πνεύμα.
Για τον Διάβολο
Ο διάβολος για την Εκκλησία είναι ο Αρχάγγελος Εωσφόρος ο οποίος θέλησε να γίνει όμοιος με τον Θεό μέσα από την αυτονόμησή του από τον Θεό και όχι μέσα από την «υποταγή» του σε Αυτόν. Το ότι θέλησε να γίνει Θεός χωρίς τον Θεό (έπαρση) τον έριξε στα βάραθρα της Κόλασης. Από τότε πολεμά τους ανθρώπους που θέλουν να ενωθούν με τον Θεό μέσα από την ταπείνωση και την αγάπη. Είναι λοιπόν ο Διάβολος πνευματική οντότητα που εχθρεύεται το Θεό και τους αγωνιστές χριστιανούς. Οι άγιοι έχουν συγκλονιστικές εμπειρίες σύγκρουσης και μάχης με τον διάβολο (σώμα με σώμα). Ο διάβολος ως κτίσμα του Θεού δεν είναι κακός κατά φύση αλλά ενεργεί το κακό κατά προαίρεση. Σύμφωνα με την ορθόδοξη θεολογία ο Θεός αγαπά τον διάβολο και περιμένει τη μετάνοιά του για να τον συγχωρήσει αλλά αυτός ο διάβολος δεν έχει διάθεση μετανοίας.
Για τους μοναχούς
Ουσιαστικά μοναχός δεν είναι μόνο αυτός ζει σε μοναστήρι αλλά κάθε πιστός αγαπά το Θεό και ζει με αγάπη και ταπείνωση βάζοντας όλους τους άλλους πάνω από τον εαυτό του. Όπως και παρθένος δεν είναι μόνο αυτός δεν ήλθε ποτέ σε συνουσία αλλά και όποιος δεν χρησιμοποιεί τους άλλους για να ικανοποιήσει τις ανάγκες του.
Για το άβατο
Το άβατο είναι μια μορφή προστασίας των μοναχών από τους πειρασμούς της πορνείας. Αν οι μοναχοί ήταν άγιοι δεν θα είχαν ανάγκη από το άβατο. Αλλά μοναχός είναι ο ταλαίπωρος άνθρωπος που θάβει τον εαυτό του στο μοναστήρι για να βλαστήσει ανακαινισμένη και αναμορφωμένη η ζωή του ώστε να γίνει όμοιος με το Χριστό (χριστοποιημένος). Αν ο μοναχός ήταν ήδη χριστοποιημένος δεν θα κατέφευγε στο μοναστήρι. Οι μοναχοί δεν είναι καλύτεροι από τους υπόλοιπους χριστιανούς απλά διάλεξαν ένα διαφορετικό δρόμο αγιασμού από τους έγγαμους. Οι έγγαμοι βέβαια έχουν διαφορετικές αλλά ίσες δυνατότητες αγιασμού με τους μοναχούς
Αγαπητέ Θάνο. Συμφωνώ μαζί σου ότι ο διάλογος ως άθροισμα μονολόγων είναι μάλλον άγονος και δεν μπορεί να οδηγήσει πουθενά. Όμως σε έχω συχνά στο νου μου όπως και τα άλλα παιδιά που συμμετέχουν στην επικοινωνία αυτή και αισθάνομαι μια εσωτερική ανάγκη να συνεχίσω να συζητώ.
Μου ζητάς συγκεκριμένες απαντήσεις. Προσπαθώ κάθε φορά να απαντώ με ειλικρίνεια εκφράζοντας αυτό που σκέπτομαι. Δεν έχω κανένα λόγο για να αποκρύψω κάτι ή να αποπροσανατολίσω τη συζήτηση. Δεν εκφράζω καμιά ιδεολογία και κανένα θρησκευτικό σύστημα.
Είμαι κοντά στην ορθόδοξη εκκλησία χωρίς να μπορώ να αιτιολογήσω με λογικά επιχειρήματα αυτή την επιλογή μου.
- Δεν είμαι στην Εκκλησία επειδή ιστορικά αποδεικνύεται ότι επέδειξε την καλύτερη θρησκευτική συμπεριφορά σε σχέση με τις άλλες Εκκλησίες. (Μάλλον κάποιες «αιρέσεις» είχαν και έχουν καλύτερη παρουσία σε κοινωνικό-ιστορικό επίπεδο).
Δεν είμαι στην Εκκλησία επειδή μου άρεσαν τα δόγματά της και συμφώνησα με αυτά τα δόγματα. Δεν καταλαβαίνω (γνωστικά) τις δογματικές αλήθειες).
- Δεν είμαι στην Εκκλησία επειδή εκεί υπάρχει πλούτος σοφίας. (Υπάρχουν φιλοσοφίες πολύ πλουσιότερες που ικανοποιούν καλύτερα τις απορίες του νου).
- Δεν είμαι στην Εκκλησία επειδή εκεί συνάντησα καλούς ανθρώπους. (Μάλλον συνάντησα εκτός Εκκλησίας καλύτερους).
Στην πραγματικότητα δεν γνωρίζω γιατί είμαι ορθόδοξος χριστιανός.
- Ίσως από αδυναμία, ή από φόβο όπως και εσύ έχεις αναφέρει.
- Ίσως είμαι ορθόδοξος γιατί στην Εκκλησία αισθάνθηκα την αγάπη. (Όχι όμως ... γιατί πρώτα μου έδειξαν αγάπη στην καθολική Εκκλησία όταν ήμουν φοιτητής στην Ιταλία.
- Ίσως είμαι ορθόδοξος για την εμπειρία της προσευχής. (Όμως πρώτη φορά προσευχήθηκα συνειδητά σε ινδουιστικό ναό στη Φλωρεντία).
- Ίσως είμαι ορθόδοξος για να σώσω την ψυχή μου. (Δεν νομίζω όμως ότι αξίζω να σωθώ).
Θα ήθελα να είμαι ορθόδοξος από αγάπη για το πρόσωπο του Χριστού. (μου αρέσει πολύ και η κατανυκτική βυζαντινή ψαλμωδία και η αγιογραφία).
Δεν ξέρω όμως (σε γνωσιολογικό επίπεδο) γιατί είμαι ορθόδοξος.
Τι ζητάς βρε Θάνο από εμένα; Γνώσεις; Δεν έχω.
Ακράδαντη πίστη; Δεν έχω.
-Να υπερασπιστώ την Εκκλησία;
-Προτιμώ η Εκκλησία να υπερασπιστεί εμένα.
Θάνο σε αγαπώ γιατί έχεις ειλικρινές πνεύμα αναζήτησης. Τι να πω όμως εγώ ο ταλαίπωρος;
Με αποκαλείς επαγγελματία χριστιανό. Μάλλον είμαι επαγγελματίας ταλαίπωρος. Ή ένα εκκλησιοκεντρικό φρικιό.
Μου λες ότι απαντώ με τσιτάτα και δόγματα.
Θα θελα να μιλώ με βάση τον πόνο μου και τα όνειρά μου.
Αναφέρθηκες στον Καλόπουλο το Μιχάλη. Τι να πω για τον Μιχάλη. Έριξα μια ματιά στο site του. Αυτός ψάχνει να ερμηνεύσει τα θαύματα με το φως της λογικής. Ας τα ψάξει. Μπορεί να βρει ότι θέλει και να αποδείξει ότι θέλει. Εγώ τα θαύματα δεν τα αποδέχομαι. Τα θαύματα με αποδέχονται. Τα θαύματα ενεργούν μέσα μου σωτηριολογικά. Το μεγαλύτερο θαύμα βέβαια είναι ότι παραμένω κοντά στο Θεό.
Φίλε μου δεν θεμελιώνω τη ζωή μου ούτε σε πίστη (όπως συνήθως την εννοούμε) ούτε σε γνώσεις ούτε σε δόγματα. Ορμάω με τρέλα στην αγκαλιά του Θεού. Η πίστη μου μοιάζει με την τελευταία πορεία του Λιαντίνη στον Ταΰγετο και όχι με τις βεβαιότητες κάποιου ιδεολόγου ή επαγγελματία θεολόγου γραφειοκράτη. Όσο μπορώ ρίχνω τη ζωή μου στα πόδια του θεού παρακαλώντας περισσότερο για θάνατο (ζωηφόρο) παρά για ζωή (νεκροφόρο).
Τι γυρεύεις σε εμένα κάποιον λογικό αναλυτή και υπερασπιστή δογμάτων; Πολλές φορές είπα ότι είμαι ένας κακομοίρης, άπατρις, ανέστιος, τρελός και πληγωμένος. Ίσως εσύ πιστεύεις στους Θεούς του Ολύμπου.
Σύμφωνα με την αποφατική θεολογία θα μπορούσαμε να πούμε ότι ο δικός μου Θεός δεν έχει ούτε όνομα ούτε μορφή, ούτε σχήμα, ούτε εκφράζει κάποια έννοια, ούτε εκφράζεται από κάποια έννοια ή δόγμα. Ούτε με τις αρετές έχει σχέση ούτε με τις κακίες ούτε με τα παρόντα ούτε με τα μέλλοντα. Ούτε με την αντίληψη έχει σχέση ούτε με τη νόηση ούτε με τη φαντασία. Ούτε πεποίθηση είναι ούτε συγκίνηση ούτε έκσταση. Δεν είναι ιδιότητα, μέθοδος, ουσία, φαινόμενο, διάσταση, άποψη ή εντύπωση. Δεν είναι ούτε νόημα ούτε ιδεολογία ούτε βεβαιότητα ούτε αβεβαιότητα ούτε στοιχείο ούτε ηθική ούτε πράξη ούτε αίσθημα ούτε γεγονός.
Ο Θεός μου γνωρίζεται αγνώστως μέσα από το σταυρό, τη συντριβή, τον κίνδυνο, τον έρωτα, το αίμα και το θάνατο.
Συγχωρέστε με αδελφοί μου που παραφέρομαι!
Για τον Φίλο Afgano
και τα ιστορικά ατοπήματα των χριστιανών.
Δυστυχώς δεν γνωρίζω ιστορία. Λυπάμαι γι αυτό. Είναι μια από τις αδυναμίες μου. Τα διατάγματα που αναφέρεις (εφόσον είναι αληθινά) μας δείχνουν πως ο φανατισμός και η μισαλλοδοξία ήταν και είναι πάντοτε τα ίδια σε όλες τις ιδεολογίες και θρησκείες που απολυτοποιούνται και επιβάλλονται με το ζόρι. Φυσικά αυτές οι διατάξεις μου προκαλούν απέχθεια και σαφώς δεν συμφωνώ με τακτικές βίας. Έχουν γίνει εγκλήματα αγαπητοί μου αδελφοί στο όνομα του Χριστού όπως και στο όνομα του Χίτλερ, του Στάλιν, και του Αλλάχ.
Δεν με ενδιαφέρει καθόλου να δικαιώσω την ιστορική πορεία της Εκκλησίας. Ευτυχώς που δεν τα ξέρουμε όλα γιατί σίγουρα έχουν από την Εκκλησία πολύ χειρότερα ατοπήματα.
Έχω δει πολλές φορές να ευτελίζεται το κύρος τη Εκκλησία από ιερείς, ψάλτες, και φανατικούς λαϊκούς χριστιανούς. Όταν είσαι μέσα στην Εκκλησία μαθαίνεις περισσότερα.
Αυτό που μου τη δίνει περισσότερο από όλα τα σκάνδαλα της Εκκλησίας είναι το σκάνδαλο της δικής μου "πνευματικής" πορείας. Ότι δηλαδή ενώ ο Θεός μου δίνει άπειρες ενδείξεις της Χαριτωμένης Παρουσίας του, εγώ πέφτω με τα μούτρα στην αμαρτία. Ο κακός χριστιανός λοιπόν είμαι εγώ. Ο προδότης και ο κακοποιός είμαι εγώ. Και μάλιστα μετά από προσωπική σχέση με τον Θεό. Αυτό φίλοι μου είναι φρικτό σκάνδαλο. Που να ασχοληθώ με τα σφάλματα των άλλων χριστιανών αφού δεν μπορώ να διορθώσω τα δικά μου;
Φίλε μου Θάνο,
Παράθεση: |
Με νηπιοβαπτίσανε, μου έμαθαν τις «αλήθειες του Χριστού», γονείς, δάσκαλοι, κατηχητές. Κανένας δεν μου έλυσε το κενό της ύπαρξης μου. Το μεγάλο μου γιατί ; |
- Μη θυμώνεις που σε νηπιοβαπτίσανε. Αυτό ξέρανε … αυτό κάνανε. Αφού όμως ενηλικιώθηκες είσαι τελείως ελεύθερος να κάνεις ότι θέλεις. Ο Θεός της Εκκλησίας δεν σου θυμώνει αν απομακρυνθείς από κοντά Του με το συνειδητό κομμάτι του εαυτού σου και με τη συμπεριφορά σου. Διότι ολοκληρωτικά δεν μπορείς να φύγεις μακριά Του. Εφόσον ζεις μέσα Του.
- Οι γονείς και οι δάσκαλοι μάς λένε ότι ξέρουν και ότι μπορούν να μας πουν, δηλαδή τις περισσότερες φορές ανοησίες. Χρειάζεται πολύς χρόνος και αγώνας μέχρι να «συναντήσει» κανείς τον αληθινό Θεό στην ενήλική ζωή του.
- Για το κενό της ύπαρξης (ήταν και η πτυχιακή μου εργασία ακριβώς πάνω σε αυτό) τι να πω; Με αυτό το κενό παλεύω μια ζωή και με το Θεό. Το υπαρξιακό κενό είναι μεγάλη πίκρα αλλά είναι και το βασικό κίνητρο για την αναζήτηση της αλήθειας. Ευτυχώς που το νιώθουμε και δεν μας παίρνει ο κοσμικός ύπνος. Στην δική μου ζωή το κενό καλύπτεται κυρίως από τα παιδιά μου και από το κυνήγι του Θεού. Ο ανθρώπινος και ο θείος έρωτας είναι καλά γιατρικά αλλά συνήθως δεν έχουν μεγάλη χρονική διάρκεια. Η ευθυγράμμιση της ζωής με το θέλημα του Θεού, η επίμονη συντριβή της αυτοεικόνας και η αυτοθυσία χάριν της αγάπης όταν συντελούνται στον βιωματικό ορίζοντα της Χάρης του Θεού μάλλον βοηθούν περισσότερο.
- Η γιαγιά Βαγγελιώ που αναφέρεις ήταν βαθύς, ειλικρινής και πνευματικός άνθρωπος. Είδες με πόση ειλικρίνεια εκφραζόταν. Δεν καλύπτονταν πίσω από θεολογικά σχήματα ώστε παπαγάλιζε το λόγο του Θεού χωρίς να διαθέτει βιωματικό αντίκρισμα. (Αυτό είναι το δικό μου στυλ)
- Δεν ήθελε να πεθάνει. Και ο Χριστός στο όρος των ελαιών παρακάλεσε τον πατέρα του να τον απαλλάξει από το σταυρικό μαρτύριο. Όταν αντίκρισε τον τάφο του φίλου του Λάζαρου δάκρυσε. Κακό πράγμα ο θάνατος. Οι χριστιανοί (εκτός από αυτούς που γεύονται αδιαλείπτως τη Χάρη) φοβούνται στην ιδέα του θανάτου. Εγώ παριστάνω ότι δεν με νοιάζει αλλά κατά βάθος τρέμω για τη ζωούλα μου.
Όμως νομίζω ότι « η γιαγιά Βαγγελιώ με βλέμμα απλανές, αλλά φωτεινό πρόσωπο με χαρά μικρού παιδιού που του χάρισαν το αγαπημένο του παιχνίδι» εικονίζει την αγιότητα του χριστιανού. Αυτό αναδεικνύει η βυζαντινή αγιογραφία. Το πρόσωπο της γιαγιάς σου καθρεπτίζει το φως της ανάστασης. Το πρόσωπό της είναι η μαρτυρία ότι ο θάνατος είναι νικημένος. (όχι λογική μαρτυρία αλλά υπέρ-λογική, συμβολική).
Παράθεση: |
του συγχώρησα το γιατί πήρε την γιαγιά μου, που ήθελε να ζήσει … έστω και τυφλή … δεν του συγχώρησα ποτέ που «ανέστησε» το υιό του και τον πήρε στην Παράδεισο 33 χρονών νέο άνθρωπο. Το ρουσφέτι αυτό «στα δικά μας παιδιά» με θυμώνει πολύ. |
Επέτρεψέ μου να σου πως με το φτωχό μου τρόπο τι περίπου λέει η Εκκλησία μας.
Ο Υιός και Λόγος του θεού προσέλαβε την ανθρώπινη σάρκα από αγάπη για τον άνθρωπο. Και σύμφωνα με την ορθόδοξη Θεολογία ο Θεός σαρκώθηκε για να πεθάνει από αγάπη και πάνω στον σταυρό να σταυρώσει το θάνατο. Ο χριστός εκούσια και από αγάπη σκοτώνει το θάνατο από υπερβολική αγάπη με τη δύναμη της ταπείνωσης. Μπήγει το σταυρό στην καρδιά του θανάτου και γίνεται «απαρχή των κεκοιμημένων». Είναι δηλαδή ο πρώτος που ανασταίνεται και τραβάει μαζί του όλο το ανθρώπινο γένος από τον πρώτο μέχρι τον τελευταίο άνθρωπο. Ο Θεός πατέρας θυσιάζει το Γιο του για να μην πεθάνει ποτέ η γιαγιά Βαγγελιώ και η μητέρα σου αλλά με την κοίμησή τους να μεταβούν σε μια άλλη υπαρξιακή κατάσταση πέρα από τον εγκόσμιο χωρόχρονο. Φωτισμένα, μέσα στο φως της αγάπης του Θεού αυτά τα πρόσωπα εύχονται για σένα και προσδοκούν να σε συναντήσουν για να ανεβαίνετε μαζί όλο και πιο κοντά στο Θεό (να ενώνεστε όλο και περισσότερο μαζί Του).
Παράθεση: |
Μετά τον θάνατο των γονιών μου αποδεσμεύτηκα από την βάσανο της υποκρισίας. Αποδεσμεύτηκα από τα «πρέπει» και το Φόβο Θεού. |
Καλές είναι οι αποδεσμεύσεις από τα πρέπει. Ευτυχώς που ελευθερώθηκες και δεν έγινες καθώς πρέπει χριστιανός. Θα τολμούσα να πω ότι για το Θεό είναι καλύτερα να είσαι φίλος του αρχαίου πνεύματος παρά να νομίζεις ότι είσαι καλός χριστιανός. Τα πρέπει καλλιεργούν την υποκρισία.
Βέβαια ο φόβος Θεού του πνευματικά ενηλικιωμένου χριστιανού δεν είναι αρνητικό συναίσθημα φόβου αλλά η συναίσθηση του να σχετίζεσαι ζωντανά με τον άπειρο και άναρχο Θεό της αγάπης.
Παράθεση: |
Και τελειώνω, εμείς οι δύο ίσως δεν θα συναντηθούμε ποτέ, με το «πλήρωμα του χρόνου» όμως, εσύ ταπεινά απ' την Παράδεισος σου να θυμάσαι κάποιον Θάνο ο οποίος είναι στάχτη - σκορπισμένη σκόνη - σε κάποιο βουνό της Ελλάδας. |
Τα Χριστούγεννα θα είμαι Αθήνα και αν θες μπορούμε να συναντηθούμε. Τώρα για τον παράδεισο δεν ξέρω. Ίσως χρειαστεί εσύ να εύχεσαι για μένα. Η σκέψη που διατύπωσες είναι βαθιά χριστιανική.
Παράθεση: |
Αγαπητέ Νικήτα αν υπήρχε κάτι παραπέρα … δεν θα υπήρχαν πολλές θρησκείες και δόγματα και ενδοκοσμικές εξουσίες. |
Όλες θρησκείες ανιχνεύουν το δρόμο που οδηγεί στο Θεό. Όλες (άλλες περισσότερο και άλλες λιγότερο) περιέχουν ψήγματα αλήθειας. Και κοντά σε κάθε θρησκεία αναπτύσσονται δόγματα και ενδοκοσμικές εξουσίες.
Τα δόγματα είναι οδοδείκτες που δείχνουν το δρόμο. Ή προσπάθειες να διατυπωθούν οι ακατάληπτες αλήθειες στο επίπεδο του λόγου. Για να αποκωδικοποιηθεί όμως η αλήθεια ενός δόγματος χρειάζεται ένας άγιος. Οι υπόλοιποι αναμασάμε αυτό που οι άγιοι μας παρέδωσαν.
Οι ενδοκοσμικές εξουσίες είναι φαίνεται αναπόφευκτο κακό. Ίσως επειδή η Εκκλησία μορφώνεται μέσα στον κόσμο, διαποτίζεται από το πνεύμα του κόσμου. Συχνά οι επίσκοποι αδελφοί μας χάνουν το δρόμο τους, εκκοσμικεύονται και αντί να υπηρετούν το ποίμνιό τους υπηρετούν τον εαυτό τους ασκώντας εξουσία. Ο Θεός να τους ελεήσει! Υπάρχουν όμως πάντοτε και οι λίγοι και εκλεχτοί.
Επιτρέψτε μου με όλο το σεβασμό που νιώθω για το πρόσωπο του μεγάλου ποιητή Δημήτρη Λιαντίνη να παραφράσω μία βαθυστόχαστη πρότασή του.
«έρωτας η τέχνη του να φεύγεις. Να φεύγεις αλλά πώς να φεύγεις. Να φεύγεις έτσι που η σφαγή που θα νιώθεις να είναι πολύ πιο σφαγερή από τη σφαγή που νιώθει ο σύντροφος που αφήνεις. Αν εκείνος πονάει τρεις εσύ να πονέσεις εννιά».
Παράφραση
«Αγάπη είναι η τέχνη του να μένεις. Να μένεις αλλά πώς να μένεις. Να μένεις έτσι που η σφαγή που θα νιώθεις να είναι πολύ πιο σφαγερή από τη σφαγή που νιώθει ο σύντροφος που αποδέχεσαι. Αν εκείνος πονάει τρεις εσύ να πονάς εννιά».
Η "τέχνη του να μένεις" στην ορθόδοξη πνευματική ζωή λέγεται υπομονή. Υπομονή είναι η νηφάλια αποδοχή της οδύνης που εξουθενώνει το "εγώ" από αγάπη για το Χριστό και τον άνθρωπο. Σύμφωνα με τον Άγιο Ιωάννη της Κλίμακας "Οσονδήποτε υψηλή και αν είναι η ασκητική μας ζωή, εαν δεν υπάρχει πόνος στην καρδιά μας, αποβαίνει νοθευμένη και ανωφελής". Λόγος Ζ' Περί χαροποιού πένθους & 64.
Ο αληθινός Χριστιανός αγαπά με πόνο καρδιάς. Δεν θέλει να ζει για τον εαυτό του αλλά για τον άλλο. Προτιμά να πεθαίνει όχι μόνο εννιά αλλά εβδομήντα εννιά φορές αρκεί να μην πονέσει ο άλλος όχι τρεις αλλά ούτε μία φορά.
Ο αληθινός χριστιανός (αυτός που παρακαλεί να προσφέρει τον εαυτό του στον άλλο χωρίς κανένα αντάλλαγμα) ερωτεύεται το σύντροφό του μέσα από τον Χριστό. Ο ερωτικός σύντροφος είναι ποτισμένος με ιερότητα (ως εικόνα Θεού) και φανερώνει τον ίδιο τον Χριστό. Για τον πιστό ο σύντροφος έχει απόλυτη αξία και δεν τον χρησιμοποιεί για να ικανοποιήσει κάποια ανάγκη του, ούτε υποτάσσει ποτέ το πρόσωπο του συντρόφου του σε κάποια ιδεολογία ή κοσμοθεωρία ή άποψη ή προσδοκία ή έξαρση ή εμπειρία ή φιλοσοφία. Ο χριστιανός απέναντι στο αγαπώμενο πρόσωπο σμικρύνεται, ελαχιστοποιείται και αδειάζει ώστε να προσλάβει την ετερότητα. Από αγάπη και ταπείνωση χάνει τον εαυτό του και «γίνεται ο άλλος». Ο χριστιανός δεν χειραγωγεί ούτε τη σχέση ούτε το χωρισμό. Δεν επιλέγει, δεν προγραμματίζει, δεν στοχεύει, δεν μηχανεύεται, δεν επιδιώκει. Δεν θέλει να φτάσει ψηλά ούτε χαμηλά. Δεν θέλει υψηλές εμπειρίες, εκστάσεις και ανατάσεις. Απλά εγκαταλείπει τον εαυτό του και όλους και όλα στα χέρια του Θεού. "Χάνεται" μέσα στον Θεό. Παραμένει ζωντανός (από υπακοή στην αγάπη του Θεού) αλλά έχει πάψει να ζει για τον εαυτό του και είναι νεκρός για τον εαυτό του και τον κόσμο. Τον ζει η αγάπη του Θεού. Ο ίδιος έχει πεθάνει και Αυτός που ζει μέσα του είναι ο ίδιος ο Χριστός ... ο πατέρας της αγάπης, ο πατέρας της ταπείνωσης, ο πατέρας της νίκης του θανάτου.
Συγχωρέστε με αδελφοί μου.
Νικήτας ο δόλιος
Λιαντίνης:
"Όποιος λέει ότι υπάρχει Θεός, έχει μέσα του ένα πεθαμένο Θεό! Κι΄ όποιος λέει ότι δεν υπάρχει, έχει μέσα του ένα πεθαμένο άνθρωπο!" |
«Όποιος λέει ότι υπάρχει Θεός, έχει μέσα του ένα πεθαμένο Θεό!» Συμφωνώ αν αυτό που λέει ότι υπάρχει , είναι μια απόλυτη λογική-θεωρητική-γνωστική βεβαιότητα. Σε αυτή την περίπτωση μπορεί να νομίζει ότι πιστεύει στο Θεό ενώ στην πραγματικότητα πιστεύει σε ένα καχέκτυπο-είδωλο του Θεού.
Στην Εκκλησία η ύπαρξη του Θεού δεν ομολογείται ως αντικειμενικό γεγονός (ο Θεός δεν αντι-κειται σε κάτι ούτε υπο-κείται σε κάτι, δεν είναι ούτε αντικείμενο ούτε υποκείμενο). Ο Θεός είναι το Προσωπικό Περιέχων. ("εν αυτω γαρ ζωμεν και κινουμεθα και εσμεν". Πράξεις των Αποστόλων 17,28 ).
Ο πιστός χριστιανός δεν λέει ότι υπάρχει Θεός. Μαρτυρεί τον Θεό μέσα από τον προσωπικό του αγιασμό. Πεθαίνει κάθε στιγμή για το Θεό. Όχι επειδή Τον γνωρίζει αλλά επειδή τον αγαπά. Η δωρεά της Θείας αγάπης βιώνεται ως ζωή και ανάσταση. Ο χριστιανός έχει την υπαρξιακή βεβαιότητα ότι ο Θεός τού προσφέρει αδιαλείπτως τη ζωή ως δώρο. Έχει την υπαρξιακή βεβαιότητα ότι ο Θεός είναι το Φως του, η Ζωή του και η Ανάστασή του.
«Κι' όποιος λέει ότι δεν υπάρχει, έχει μέσα του ένα πεθαμένο άνθρωπο!» Συμφωνώ με την έννοια ότι ο άνθρωπος που δεν ζει τη σχέση του με τη σφαίρα του ιερού χάνει την ουσία της ανθρωπινότητάς του. Απεμπολεί την πρωταρχική ιδιότητα που τον αναδεικνύει ως ανθρώπινο όν και εκπίπτει στο οριζόντιο επίπεδο του "πτώματος".
Για τη Χαρά:
Παράθεση |
«η υπομονή έχει και τα όριά της» |
Η υπομονή δεν έχει άλλα όρια εκτός από αυτά που θέτει το «εγώ» για να προστατευτεί από τα ερεθίσματα που το συντρίβουν. Ο χριστιανός επιδιώκει τη συντριβή.
Νίκος Αρκάς:
Παράθεση |
AFOU TOUS XEROUME TI ATOMA EINAI AYTOI OI RASOFOROI |
Οι πιστοί δεν ασχολούνται με τα λάθη των ρασοφόρων. Σίγουρα οι άνθρωποι της Εκκλησίας γνωρίζουν άπειρες ατασθαλίες ρασοφόρων που ίσως θα σκανδάλιζαν ακόμη και τον Καρατζαφέρη. Δεν ξέρετε σχεδόν τίποτα για τα σφάλματα και τις αδυναμίες των χριστιανών. Ίσως θα μπορούσατε να τις υποθέσετε αν γνωρίζατε τις δικές σας αδυναμίες. Διότι οι ρασοφόροι είναι «εμείς» με ράσα. Και κανείς μας δεν είναι τόσο καλός όσο θα ήθελε να είναι. Και οι άγιοι είναι αισθάνονται κακοί…πολλοί κακοί διότι έχουν εκλεπτύνει με την προσευχή και τη νίψη τα κριτήρια αξιολόγησης του εαυτού τους ώστε να αισθάνονται άθλιοι. Και είναι όντως άθλιοι εφόσον συγκρίνουν την αρετή τους (που αξίζει όσο και το «ράκος αποκαθημένης») με το μεγαλείο της Αγάπης και την τελειότητα του Θεού.
Ο χριστιανός αφήνει στους σκανδαλοθήρες τα σκάνδαλα και αποζητά το σταυρό και τη Χάρη.
Γράφεις φίλε μου «ξέρουμε τι άτομα είναι οι ρασοφόροι». Η φράση σου μου θυμίζει ανάλογες φράσεις όπως «ξέρουμε τι άτομα είναι οι ομοφυλόφιλοι» ή «ξέρουμε τι άτομα είναι οι Εβραίοι» ή «ξέρουμε τι άτομα είναι οι πολιτικοί» ή «ξέρουμε τι άτομα είναι οι ψυχασθενείς» ή «ξέρουμε τι άτομα είναι οι Αλβανοί».
Ακόμη κατατάσσουμε τους ανθρώπους σε κατηγορίες και τους κρίνουμε με βάση την ομάδα στην οποία ανήκουν;
Φίλε μου .. τα ράσα κάνουν τον παπά; η ιεροσύνη κάνει την αγιότητα; Πόσο λυπάμαι που δεν έχετε γνωρίσει Αγίους. Έχετε βέβαια δίκιο που κρίνεται αυστηρά τους ιερείς διότι υπάρχει κατά βάθος η υποσυνείδητη προσδοκία να δείτε στα πρόσωπά τους τον Θεό. Και σίγουρα μια μεγάλη μερίδα των ιερέων έχουν χάσει τον προσανατολισμό τους ή ποτέ δεν τον βρήκαν ποτέ. Αλλά οι Χριστιανοί δεν μένουν στην Εκκλησία για τους παπάδες αλλά για την αγάπη του Χριστού.
Σχόλιο σε φράση του Δημήτρη Λιαντίνη
Παράθεση: |
Αυτός που πρέπει να αυτοκαταγκρεμιστεί είναι ο ίδιος ο θεός, γιατί έπλασε τόσο άθλιο τον άνθρωπο. |
Ο Θεός αυτοκαταγκρεμίστηκε μέχρι το σπήλαιο της Βηθλεέμ, προσέλαβε την αθλιότητα του ανθρώπου και τον αγάπησε μέχρι θανάτου σταυρού.
"Πόρνης επεθύμει ο Θεός; Ναι πόρνης, της φύσεως της ημετέρας λέγω. ... Έρχεται προς την πόρνην και γίνεται άνθρωπος. Και πως γίνεται; Εις μήτραν κυοφορείται" Αγ. Ιωάννης ο Χρυσόστομος. Ανάκτηση από http://users.otenet.gr/~gmcr/bible/Nymfios.htm
Σχόλιο στο κείμενο του Πάσχου Μανδραβέλη που δημοσιεύτηκε στο ένθετο «New Millennium» της εφημερίδας «Tύπος της Kυριακής» στις 9.7.2001 με τίτλο « H εξήγηση της θρησκείας»
Αγαπητέ Νίκο,
Το κείμενο του Πάσχου Μανδραβέλη που μου ζητάς να σχολιάσω κάνει αναφορά σε κάποιο βιβλίο του ανθρωπολόγου καθηγητή του Πανεπιστημίου της Ουάσιγκτον, Pascal Boyer. Ο Boyer ως επιστήμονας ανθρωπολόγος προσπαθεί να προσεγγίσει το φαινόμενο της θρησκείας με επιστημονικό, λογικό, αναλυτικό τρόπο. Αναφέρεται και στο κείμενο ότι πρόκειται για «μια εντελώς επιστημονική θεώρηση του μεγάλου μυστηρίου που αποτελεί το Θείο».
Η επιστημονική προσέγγιση ενός οποιουδήποτε φαινομένου, παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον αλλά καμιά επιστημονική έρευνα δεν μπορεί να εξαντλήσει ολοκληρωτικά το πολυδιάστατο βάθος οποιουδήποτε φαινομένου.
Η ψυχολογία της θρησκείας, η ιστορία της θρησκείας, η κοινωνιολογία της θρησκείας ή η ανθρωπολογία της θρησκείας αναλύουν σημαντικές πτυχές της θρησκείας αλλά δεν μπορούν καθόλου να προσεγγίσουν τον νοηματικό πυρήνα της θρησκευτικής εμπειρίας και ζωής.
Η ουσία της θρησκευτικής ζωής βυθίζεται στη σφαίρα του απύθμενου μυστηρίου του Είναι. Το μυστήριο δεν επιδέχεται λογική ανάλυση. Και δεν ευθύνεται το μυστήριο για το ότι είναι απροσπέλαστο αλλά το χαμηλό ευριστικό βεληνεκές της λογικής ανάλυσης.
Επιτρέψτε μου να αναφέρω ένα πρόχειρο παράδειγμα.
Για να μελετήσω τη σεξουαλική επαφή μπορώ να εξετάσω :
- τις βιοχημικές αλλαγές που συμβαίνουν στον εγκέφαλο.
- τις μηχανικές κινήσεις των οστών.
- το μηχανισμό λειτουργίας της ανδρικής στύσης ή της διαστολής του κόλπου.
- την αύξηση των καρδιακών παλμών τη στιγμή του οργασμού κλπ
Όμως με όλες αυτές τις αναλύσεις δεν μπορώ να καταλάβω την ιδιαίτερη ποιότητα της εμπειρίας της σεξουαλικής επαφής.
Η εμπειρία αυτή καθ' εαυτή υπερβαίνει οποιαδήποτε ερμηνεία της. Οι προσεγγίσεις που αναφέραμε περιγράφουν αληθινές πτυχές της σεξουαλικής επαφής (και δεν λένε ψέματα) αλλά δεν μπορούν να προσεγγίσουν τον εμπειρικό και νοηματικό πυρήνα της σεξουαλικής επαφής.
Η αλήθεια ότι το νερό αποτελείται από δύο άτομα υδρογόνου και ένα οξυγόνου (Η2Ο ) δεν είναι ιδιαίτερα σημαντική όταν θέλω να ξεδιψάσω.
Με ανάλογο τρόπο οποιαδήποτε ανάλυση που αφορά στη θρησκεία και δεν αφορά στη δική μου πνευματική καλλιέργεια είναι από υπαρξιακή – εσχατολογική άποψη δευτερεύουσας σημασίας.
Nομίζω ότι:
- Θρησκεία δεν είναι ο βομβιστής αλλά ο μάρτυρας.
- Θρησκεία δεν είναι ο Σταυροφόρος αλλά ο Άγιος.
- Θρησκεία δεν είναι ο Δεσπότης αλλά ο εσταυρωμένος πιστός ( αν είναι και Δεσπότης σταυρωμένος δεν πειράζει).
- Θρησκεία δεν είναι ο αυστηρός ιεροκήρυκας αλλά ο μετά δακρύων προσευχόμενος.
Μακάρι να αξιωθούμε και εμείς να έρθουμε σε κοινωνία αγάπης με τον Θεό και να γευόμαστε μυστικά το γλυκύτατο μέλι της Θείας Χάρης τώρα και πάντα και πέρα από το χώρο και το χρόνο.
Ας σχολιάσω πρόχειρα και δύο σημεία του κειμένου για να μην θεωρηθεί ότι κάτι προσπαθώ να αποφύγω:
Παράθεση: |
«οι σύγχρονες θρησκείες ανέπτυξαν ιερατικές συντεχνίες, που απαρτίζονται από εξαιρετικά εξειδικευμένα άτομα στην παραγωγή πειστικών μηνυμάτων». |
Όντως συχνά ο πυρήνας της πνευματικής αλήθειας εκπίπτει σε μήνυμα (δυστυχώς και εγώ αυτό το λάθος κάνω) και πολλές εξουσίες τον καπηλεύτηκαν (τον πυρήνα).
Παράθεση: |
«έφτιαξαν τελετουργικά, φιλοσοφίες, θεσμούς κι εκκλησίες, ώστε να εξηγήσουν αυτό που μοιάζει ανεξήγητο: τον θάνατο, τις ξαφνικές δυστυχίες, την ομορφιά ή την θλίψη». |
Όντως πολλοί επιδιώκουν να απλοποιήσουν το μυστήριο και να το ερμηνεύσουν με μια θεολογία που στερεώνεται σε ακλόνητα, στεγανά σχήματα. Κατά βάθος ο θεολογικός λόγος δεν δίνει απαντήσεις καλλιεργεί τον πιστό σταυρώνοντάς τον πάνω στα ερωτήματα. Ο πιστός δεν επιδιώκει απαντήσεις και λύσεις αλλά συντριβή του νου και ταπείνωση.
Νίκος
Παράθεση: |
«Γιατί η θρησκεία, εμφάνισε τόσες διαφορετικές μορφές και παίζει τόσο σημαντικό ρόλο στη ζωή των ανθρώπων, ώστε να σκοτώνουν και να σκοτώνονται γι' αυτήν;» |
Η θρησκεία εμφανίζει πολλές μορφές διότι υπάρχουν πολλές πολιτισμικές και κοινωνικές ομάδες. Κάθε κοινωνική ομάδα καλλιεργεί τι δικές της δυνατότητες προσέγγισης του Θεού.
Οι άνθρωποι σκοτώνουν για τη θρησκεία όταν το πυρηνικό πνευματικό βίωμα που διαμόρφωσε την θρησκευτική κοσμοθεώρηση εκπέσει σε φανατική ιδεολογία της «μάζας» (έστω και με την καθοδήγηση κάποιου ιερατείου που έχει χάσει τον προσανατολισμό του).
Οι μάρτυρες πεθαίνουν για να μην προδώσουν τη θρησκεία τους όταν το θρησκευτικό τους πιστεύω εκφράζει τη ζωντανή προσωπική τους σχέση με το Θεό. Η σχέση αυτή με το Θεό είναι χαροποιός, ζωηφόρος και αληθινή. Η σχέση με τον Θεό είναι η ίδια η ζωή. Με την άρνηση του Θεού πεθαίνει και η ζωή. Με τον εκούσιο θάνατο του εγώ χάριν του Θεού διασώζεται η αλήθεια του προσώπου. Το μαρτύριο είναι η αναγκαιότητα της υπαρξιακής αυθεντικότητας.
Παράθεση: |
«γιατί κάθε θρησκεία απαιτεί τελετουργικά και δεν αρκείται απλώς στο ανθρώπινο συναίσθημα απέναντι στο Θείο» |
Η τελετουργία από εξωτερική άποψη (για τον παρατηρητή) είναι θεατρική παράσταση. Από εσωτερική άποψη (για την καρδιά των πιστών) είναι η λατρευτική μέθοδος που μυσταγωγεί στην Αλήθεια του Θεού. Η τελετουργία είναι μετα-λογική παιδαγωγία (υπέρ-λογη μύηση) στο μυστήριο της θείας «πραγματικότητας».
Το ανθρώπινο συναίσθημα απέναντι στο Θείο καλλιεργείται υποστηρίζεται και ενισχύεται από τα τελετουργικά. Στο τέλος η σχέση με το Θεό δεν είναι συναισθηματική αλλά καθολικά υπαρξιακή.
Συνεχίζεται ...
Σημ.1: Μερικά από δικά μου μηνύματα είναι ελαφρά διορθωμένα κατά την αντιγραφή από το Forum. Διότι όποτε ξαναδώ ένα κείμενό μου αισθάνομαι την ανάγκη να το διορθώσω.
Ψυχολογία και Θρησκεία 
