Ψυχολογία και Θρησκεία
Ορθόδοξα κείμενα
Θεολογία και Ψυχοθεραπεία Ψυχολογία Θέματα Νέα Links
 

 

 

New York 2001

Διάφορα Θέματα

Κοσμοθεωρητική αντιπαράθεση.

Μουσουλμανικός φονταμενταλισμός και
Δυτικός καπιταλισμός

Πνευματoκεντρική ερμηνευτική προσέγγιση

20/09/01
Εκείνος που καθημερινά περιμένειτον θάνατο,
είναι δόκιμος και σπουδαίος αγωνιστής.
Ενώ εκείνος που τον επιθυμεί κάθε ώρα, είναι άγιος.
Άγιος Ιωάννης της Κλίμακος

Από την Ανατολή, μαζί με το φανατισμό και τη μισαλλοδοξία, ηχούν σταυροαναστάσιμα οι κραυγές της ζωντανής πίστης. Στο Αφγανιστάν δεν έφθασε η μοιραία Νιτσεϊκή εξαγγελία του θανάτου του Θεού. Η ζωή του πνεύματος δεν δολοφονήθηκε από τον ορθολογισμό και την δυτική τεχνολογία. Οι κοινωνίες δεν διαβρώθηκαν από τα μεγαλοδύναμα είδωλα του εγωκεντρισμού και της κατανάλωσης. Ο Θεός μέσα στις καρδιές των στενοκέφαλων αδελφών μας μένει ακόμα ζωντανός.

Πίστη και έρως θανάτου.
Πίστη στο Θεό και στη μεταθανάτιο ζωή δεν σημαίνει ανεξέταστη αποδοχή θεωρητικών, δογματικών διατυπώσεων αλλά βεβαιότητα που κραταιώνεται μέσα από την εμπειρία της Θείας Χάρης. Η Αλήθεια της πίστης δεν αποδεικνύεται με πειραματικές μεθοδολογίες. Βιώνεται με τη δύναμη της εμπειρίας. Η συναίσθηση της Χάρης του Θεού και η πίστη βρίσκονται σε σχέση αδιάλειπτης αλληλοτροφοδότησης.
Ο πιστός θυσιάζεται για την πατρίδα και για τα αγαπημένα του πρόσωπα από αγάπη. Αγάπη που δεν είναι απλός συναισθηματικός δεσμός, αλλά έκφραση της συνειδητότητας της παρουσίας του Θεού στις διαπροσωπικές σχέσεις, την κοινωνία και τον κόσμο ολόκληρο. Στην Ανατολή η οργάνωση της κοινωνικής ζωής θεμελιώνεται στο Λόγο του Θεού. Η κοινωνία εκφράζει το Θεό και επιτρέπει στα μέλη της να ζήσουν τη σχέση τους με το Θεό. Η πνευματική οργάνωση της κοινωνικής ζωής συνιστά βασική προϋπόθεση αγιασμού των προσώπων. Συνεπώς υπεράσπιση του κοινωνικά εκφρασμένου πνευματικού καθεστώτος, σημαίνει υπεράσπιση της θρησκευτικής πίστης, δηλαδή υπεράσπιση της ανθρώπινης σωτηριολογικής δυνατότητας.
Ο πιστός θα προτιμούσε να σκοτωθεί παρά να σκοτώσει. Δεν μάχεται για να προασπίσει τα ατομικά του δικαιώματα, ούτε για να βελτιώσει την οικονομία και το βιοτικό του επίπεδο. Δεν ενδιαφέρεται να περισώσει την εγκόσμια διάσταση της ζωής του. Στόχος του είναι η είσοδος στη Βασιλεία των ουρανών. Δηλαδή η αιώνια (υπερ-χωρο-χρονική) εορταστική συμμετοχή στη χαρά της Ζωής του Θεού.Ο πιστός λαχταρά να πεθάνει για το Θεό. Είναι εραστής του θανάτου. Βιάζεται να εξασφαλίσει τη μέγιστη δυνατή ενότητα με το Θεό. Ο έρως θανάτου που τον διακατέχει δεν θεμελιώνεται σε ανεδαφικές προσδοκίες αλλά στην εμπειρική πρόγευση της αιωνιότητας.

Πίστη και κατανάλωση.
Ο Θεός εκδιώχθηκε από τις σύγχρονες δυτικές κοινωνίες. Οι πατρίδες δεν είναι πια δημιουργικοί φορείς ζωηφόρου, πνευματικού πολιτισμού. Είναι οργανωτικές δομές διασφάλισης ατομικών δικαιωμάτων και οικονομικής προόδου, ενός συνόλου ατόμων τα οποία δεν συνδέονται με ουσιαστικές νοηματογόνες σχέσεις, αλλά με κοινά συμφέροντα. Γι’ αυτό διαδόθηκαν τόσο έντονα στις δυτικές κοινωνίες τα αντιπολεμικά συνθήματα. «Make love not war», σημαίνει ζήσε τον έρωτα, νιώσε καλά, επιδίωξε την ατομική σου ευτυχία και μη θυσιάζεις τη ζωή σου και τη ζωή των άλλων για κανένα πολιτικο-οικονομικό συμφέρον. Σύνθημα ορθό και δίκαιο στον αποχριστιανοποιημένο δυτικό κόσμο.
Οι μουσουλμάνοι θεωρούν τους δυτικούς άπιστους. Και έχουν δίκιο αν αναφέρονται στην πλειοψηφία ή στους θεσμούς και στις λειτουργίες των δυτικών κοινωνιών. Διότι η πνευματική ζωή στη σύγχρονη Δύση συναντάται μόνο ως έκτακτη πνευματική άθληση προσώπων χωρίς να χαρακτηρίζει τη συνολική οργάνωση της κοινωνικής πραγματικότητας.
Οι άνθρωποι που πιστεύουν σκέπτονται, αισθάνονται και συμπεριφέρονται διαφορετικά από ότι οι μη θρησκευόμενοι.Στη Δύση δεν τους καταλαβαίνουμε διότι δεν έχουμε καταλάβει το Ευαγγέλιο, δεν ζούμε το Ευαγγέλιο. Ο άνθρωπος της Δύσης ακόμα και όταν θρησκεύει, διαβρώνεται βαθύτατα από τον αστικό τρόπο ζωής του θεάματος και της κατανάλωσης (πραγμάτων, ιδεών και εμπειριών).Για τον καταναλωτικό άνθρωπο το πλέον σημαντικό είναι η επιβίωση και η αυτοπραγμάτωση και το χειρότερο κακό, η οδύνη και ο θάνατος.Για τον πιστό το πλέον σημαντικό είναι η υπακοή στο θέλημα του Θεού και το χειρότερο κακό η αμαρτία δηλαδή η συμπεριφορά που απομακρύνει από το Θεό.

Το βαθύτερο νόημα των «τρομοκρατικών» ενεργειών.
Στους δίδυμους πύργους στις 11 Σεπτεμβρίου οι καταστροφές και ο άδικος χαμός των αθώων θυμάτων, μας αιφνιδίασαν. Η βία, ο τρόμος και η οδύνη, μας πλήγωσαν ανεπανόρθωτα. Δεν πρέπει να ξεχνάμε όμως ότι ανάλογες εμπειρίες τραυματίζουν τις ζωές των κατοίκων των αναπτυσσόμενων χωρών εδώ και δεκαετίες.Οι μουσουλμάνοι αδελφοί μας δεν προκάλεσαν τον παραλογισμό του πολέμου. Απάντησαν σε αυτόν. Τα 3000 θύματα του world trade center προτείνονται από τους «τρομοκράτες» ως μέτρο αξιολόγησης της οδύνης και της αδικίας που υφίσταται οι φτωχοί λαοί από τις πολιτικές ηγεσίες των οικονομικά ισχυρών.
Αντί για την ανακλαστική δυσφορία που μας προκαλεί η τηλεοπτική προβολή των πεινασμένων και άρρωστων παιδιών του τρίτου κόσμου, οι «τρομοκρατικές» ενέργειες μας πρόσφεραν τη δυνατότητα να συναισθανθούμε στο πετσί μας την αδικία, τον κίνδυνο, τον τρόμο και το θάνατο. Κοινωνήσαμε από το κοινό ποτήριο της οδύνης του θανάτου, με τους ταπεινωμένους και καταφρονεμένους λαούς της γης.
Κανείς δεν συγχαίρει με την αδικία και το θάνατο. Αν ανοίξουμε όμως τα μάτια μας για να κατανοήσουμε το βαθύτερο νόημα που κρύβεται πίσω από τα γεγονότα θα δούμε ότι μας τρομοκράτησαν γιατί τους τρομοκρατήσαμε, μας σκότωσαν γιατί τους σκοτώσαμε, μας αδίκησαν γιατί τους αδικήσαμε.Τα ορφανά παιδιά του world trade center βίωσαν το τραύμα των ορφανών του Κόσοβο και του Ιράκ.
Αν οι «τρομοκράτες» είχαν την πρακτική δυνατότητα να αποδυναμώσουν την Αμερική με χειρουργικά, βομβαρδιστικά χτυπήματα δεν θα χτυπούσαν αμάχους.Αν απειλεί τη ζωή και την πίστη σου ένας οπλισμένος γίγαντας, δεν έχεις την πολυτέλεια να σεβασθείς πολεμικούς κανόνες. Ο δυτικός καπιταλισμός κυριαρχεί στη διεθνή σκηνή τρομοκρατώντας τις κυβερνήσεις των φτωχών χωρών με τον υπερσύγχρονο εξοπλισμό και την ιδιοτελή εξωτερική πολιτική της. Δεν χρειάζεται να χτυπήσει άμεσα, τον άμαχο πληθυσμό με καμικάζι.Τα φίλτρα μέσα από τα οποία οι δυτικοί προσπαθούν να κατανοήσουν και να ερμηνεύσουν τη συμπεριφορά των μουσουλμάνων εξτρεμιστών είναι η πολιτική, η οικονομία, η ψυχολογία και η χλιαρή θρησκευτικότητα. Οι άνθρωποι της Ανατολής όμως έχουν ακολουθήσει τελείως διαφορετικές κοινωνικές, ψυχολογικές και πνευματικές διαδρομές από τους Δυτικούς. Για να τους καταλάβουμε θα πρέπει να εγκαταλείψουμε τον αποστασιοποιημένο δυτικό ορθολογισμό και να υιοθετήσουμε την όραση της χρόνιας οδύνης και της ριζοσπαστικής πίστης. Πράγμα αδύνατο. Γι’ αυτό και το χάσμα επικοινωνίας Ανατολής και Δύσης κάτω από τις παρούσες συνθήκες θα παραμείνει αγεφύρωτο.

Οσάμα Μπιν Λάντεν: Αίρεση και απιστία.
Το ανθρώπινο πρόσωπο είναι απείρως σημαντικό, μοναδικό και αναντικατάστατο. Από την οπτική της υπαρξιακής κοσμοθεωρητικής αντίληψης ολόκληρο στο σύμπαν φανερώνεται, ζωντανεύει και βρίσκει το νόημά του μέσα από την ανθρώπινη συνειδητότητα. Όταν ένας άνθρωπος πεθαίνει, μαζί του πεθαίνει ολόκληρο το σύμπαν. Όταν ένας άνθρωπος δυστυχεί, μαζί του δυστυχεί ολόκληρο το σύμπαν, όταν ένας άνθρωπος αγιάζει, μαζί του αγιάζεται ολόκληρο το σύμπαν.
Η ύπαρξη του κάθε συγκεκριμένου προσώπου έχει ανυπέρβλητη σημαντικότητα. Η αξία της ανθρώπινης ζωής είναι ισότιμη με την αξία του σύμπαντος κόσμου. Κανένα εγκόσμιο όφελος και καμιά σκοπιμότητα δεν μπορεί να δικαιολογήσει την ανθρώπινη θυσία.
Κανείς δεν έχει το δικαίωμα να θυσιάζει την ανθρώπινη ζωή για κανένα απολύτως λόγο. Από πνευματική άποψη η ζωή του χειρότερου εγκληματία είναι το ίδιο πολύτιμη με τη ζωή του μεγαλύτερου Αγίου.
Ο πιστός άνθρωπος εμπνεόμενος από υπερβολή αγάπης, προσφέρει με χαρά τη ζωή του για να ζήσουν οι άλλοι. Ακτινοβολεί την Αγάπη του Θεού στο περιβάλλον του. Αξιολογεί τον εαυτό του με τα πολύ λεπτά κριτήρια της τέλειας αγάπης και της άκρας ταπείνωσης. Σέβεται ολόκληρη τη Δημιουργία. Εκτιμά υπέρμετρα όχι μόνο τους ανθρώπους αλλά και τα ζώα και τα φυτά και τα αντικείμενα. Σε όλα, βλέπει με κρυφό ή φανερό τρόπο να αποκαλύπτεται η Δόξα του Θεού.
Ο διπολικός διαχωρισμός σε καλούς πιστούς μουσουλμάνους και κακούς άπιστους δυτικούς δεν έχει κανένα πνευματικό έρεισμα. Είναι απλά στενοκέφαλη προκατάληψη. Η ενότητα αφορά σε ολόκληρο το σύμπαν. Όλοι οι άνθρωποι είμαστε αδέλφια, παιδιά του ίδιου Θεού.Αυτός που για οποιαδήποτε θρησκευτική ή εθνική σκοπιμότητα, θυσιάζει τη ζωή άλλων ανθρώπων, υποπίπτει σε μεγάλη πνευματική πλάνη.
Οι ηθικοί και πρακτικοί αυτουργοί της τραγωδίας της 11ης Σεπτεμβρίου, δεν είναι ψυχοπαθητικοί εγκληματίες ή υπηρέτες εγωκεντρικών συμφερόντων αλλά αιρετικοί. Αιρετικός είναι αυτός που αίρει ένα στοιχείο από ένα ευρύτερο σύνολο αλήθειας και το απολυτοποιεί, παραθεωρώντας τα υπόλοιπα στοιχεία που υφαίνουν το δυναμικό σύνολο της Αλήθειας. Στην κοσμοαντίληψη των δραστών των «τρομοκρατικών» ενεργειών έχουν υπερισχύσει στοιχεία που αφορούν στην οικονομία, την πολιτική και την ανθρώπινη δικαιοσύνη σε βάρος της αγάπης, της ταπείνωσης, της αγνότητας και της εμπιστοσύνης στη δύναμη του Θεού. Αυτή η ανισορροπία (ανάμεσα στην πνευματική πίστη και την κοσμική γνώση) στην περίπτωση του Οσάμα Μπιν Λάντεν πήρε τραγικές διαστάσεις.Ως άνθρωπος ο Οσάμα δεν είναι χειρότερος από εμένα ή από τον πρόεδρο των Ηνωμένων Πολιτειών. Σίγουρα έχει καλές προθέσεις και αυτό διαφαίνεται από τις προσωπικές του θυσίες. Αλλά ο αιρετικός τρόπος με τον οποίο βιώνει τη σχέση του με το Θεό και τον κόσμο, μπορεί να έχει τραγικές συνέπειες για την ιστορική πορεία αυτού του πλανήτη.
Καταλαβαίνουμε τον Οσάμα Μπιν Λάντεν, τον αγαπάμε και πονάμε μαζί του για την αδικία και τα εγκλήματα που έχουν διαπραχθεί σε βάρος των μουσουλμάνων αδελφών μας. Στεκόμαστε δίπλα του και δίπλα σε όλους τους πονεμένους και οργισμένους λαούς της γης.
Να μην ξεχνάμε όμως ότι η αδικία και το κακό είναι πλέον ριζωμένα στα τρίσβαθα των δομών αυτού του κόσμου. Ο πόνος, η αδικία, η θλίψη και η οδύνη δεν γνωρίζουν σύνορα, θρησκείες και εθνότητες. Οι λαοί της Αμερικής και της Ευρώπης βρίσκονται αντιμέτωποι καθημερινά με το «κακό», όπως και οι λαοί της Ανατολής. Πλούσιος δεν είναι αυτός που έχει πολλά, αλλά αυτός που αρκείται στα λίγα. Οι οικονομικοί δείκτες δεν μπορούν να προσφέρουν υγεία, ευτυχία και αγάπη. Η σοφία είναι πνευματικό δώρο, δεν μαθαίνεται στα πανεπιστήμια. Οι αυτοκτονίες, οι ψυχικές παθήσεις, τα διαζύγια, οι διαπροσωπικές συγκρούσεις, η εγκληματικότητα, τα ναρκωτικά και οι θανατηφόρες ασθένειες τραυματίζουν τη Δύση πολύ περισσότερο από τους μουσουλμάνους καμικάζι.
Ο Οσάμα δεν εμπιστεύεται την κρίση και τη δύναμη του Θεού γι’ αυτό προσπαθεί να αλλάξει βίαια τη ροή της ιστορίας.. Αυτό είναι το μεγάλο του «δυτικό» λάθος. Η απιστία. Η έλλειψη εμπιστοσύνης στην ελεύθερη ροή του ιστορικού γίγνεσθαι, στη Σοφία της Θείας Αγάπης.


Τρομoκρατικό χτύπημα στην Ισπανία.
(Η εκδίκηση των αδικημένων).

Δεν υπάρχει δικαιολογία
για καμιά τρομοκρατική πράξη.

Από μικρά παιδιά ακούγαμε για την εκμετάλλευση του "τρίτου κόσμου" από τα πλούσια κράτη της Δύσης. Λυπόμασταν τα σκελετωμένα παιδιά που πέθαιναν από την πείνα. Αγανακτούσαμε για την οικονομική εκμετάλλευση των αδυνάτων από τους ισχυρούς. Είδαμε πολλές φορές να βασιλεύει η εκμετάλλευση, η βία, ο πόλεμος και το ανεχτήκαμε.
Γνωρίζαμε ότι οι κυβερνήσεις των δυνατών επιδίωκαν αδιάντροπα να διαχερίζονται τα πετρέλαια των χωρών της Μέσης Ανατολής. Κατεβήκαμε πολλές φορές στα πεζοδρόμια και διαμαρτυρηθήκαμε για την αδικία και την βία. Με τα λόγια σταθήκαμε συχνά στο πλευρό των αδυνάτων.

Γιατί τώρα αρνούμαστε κατανοήσουμε και να αποδεχτούμε τις φυσικές συνέπειες του δυτικού ιμπεριαλισμού; Δεν γνωρίζαμε ότι η βία θα γεννήσει τη βία; Μήπως η ελληνική κυβέρνηση δεν ακολούθησε τους δυνατούς στο πόλεμο του Ιράκ για να μη θιχτούν τα Ελληνικά συμφέροντα; Μήπως οι περισσότεροι εκπρόσωποί μας στο ελληνικό κοινοβούλιο δεν έβαλαν το εθνικό και το οικονομικό συμφέρον της Ελλάδας πάνω από το δίκιο των λιγότερο τεχνολογικά αναπτυγμένων λαών. Δεν συμφωνήσαμε να πεθάνουν άλλοι για να βολευτούμε εμείς καλύτερα.
Τι συμβαίνει λοιπόν αγαπημένοι μου φίλοι; Μας πήρε από κάτω ο φόβος του θανάτου; Ιδού τα οψόνια της αμαρτίας εντός των πυλών της Ευρώπης. Οι έξυπνες βόμβες που στάλθηκαν στη μέση Ανατολή επιστρέφουν. Σίγουρα ο φόβος θα ταράξει τον ύπνο μας περισσότερο από τον οίκτο.


 
Ψυχολογία και Θρησκεία
Απόψεις - Κριτικές - Παρατηρήσεις
Στείλτε email